Są tylko dwie grupy produktów dietetycznych uznanych za rakotwórcze – przetworzone mięso i alkohol – informuje Dietetyka #NieNaŻarty, specjalistyczny profil na Facebooku poświęcony dietetyce.
Jego autorzy powołują się na Międzynarodową Agencję Badań nad Rakiem (IARC), której ustalenia wskazują, że im mniej w diecie przetworzonego mięsa i alkoholu, tym lepiej. Dla miłośników spotkań przy grillowanej kiełbasce i piwku to niedobra wiadomość. Czemu więc wychylając kolejny kieliszek, życzymy sobie: na zdrowie?
Przyczyna raka jelita grubego
Od 1971 roku IARC przebadał 1035 substancji i za rakotwórcze dla ludzi uznał wyłącznie 122, w tym alkohol i przetworzone mięso. Szacuje się, że przetworzone mięso przyczynia się rocznie do 34 tys. zgonów z powodu nowotworów na świecie. Każda dodatkowa porcja 50 g dziennie zwiększa ryzyko raka jelita grubego o 18 proc. W Polsce rak jelita jest drugą co do częstości przyczyną zgonów z powodu nowotworów.
Przetworzone mięso uzyskuje się poprzez solenie, peklowanie, fermentacje, wędzenie lub inne procesy mające na celu wzmocnienie smaku lub wydłużenie terminu zdatności do spożycia. To kiełbasy, konserwy czy wszystkie wędliny (nawet z kurczaka). Ale uwaga, jeśli kupisz surową polędwicę i ją usmażysz, to nie jest to mięso przetworzone!
Nieodpowiednia dieta, obfita w sól, konserwowane i wędzone produkty oraz uboga w świeże owoce i warzywa może być także czynnikiem zwiększającym ryzyko powstania raka żołądka. Złośliwy nowotwór żołądka jest czwartą przyczyną zgonów nowotworowych w Polsce, gdzie zachorowania dotykają ponad 5 tys. osób rocznie. Częściej występuje u mężczyzn. Wśród pacjentów z diagnozą nowotworu złośliwego dominują osoby po 50. roku życia.
Objawy raka żołądka
Objawy raka żołądka mogą być podobne do tych, które występują w innych powszechnych chorobach, takich jak zapalenie błony śluzowej żołądka czy też choroba wrzodowa lub refluksowa. Ze względu na częste lekceważenie początkowych objawów choroba często jest diagnozowania z opóźnieniem i rozpoznawana w zaawansowanym stadium, co wpływa na rokowania dla chorego.
W diagnostyce lekarz może zlecić wykonanie takich badań, jak gastroskopia, badanie kontrastowe górnego odcinka przewodu pokarmowego, USG, tomografia komputerowa (CT), badania laboratoryjne (morfologia, biochemia) oraz markery nowotworowe. Leczenie polega na całkowitym chirurgicznym wycięciu nowotworu. Jest to jedyna skuteczna metoda leczenia tego typu raka.
Zdaniem onkologów, rodzaj diety oraz nadmierne spożywanie alkoholu należ do czynników zewnętrznych, które mogą przyczynić się do rozwoju tak groźnej choroby, jaką jest rak wątroby. Rak tego rodzaju jest na trzecim miejscu na świecie pod względem liczby zgonów z powodu nowotworów złośliwych, co wynika m.in. z braku wczesnych objawów choroby i rozpoznawania jej w zaawansowanych stadiach klinicznych.
Alkohol a nowotwory
Jedyną skuteczną metodą, która może doprowadzić do wyleczenia jest operacja (wycięcie guza, transplantacja wątroby). Ocenia się, że tylko około 30 proc. pacjentów, u których został rozpoznany rak wątroby, kwalifikuje się do leczenia chirurgicznego. W innym przypadku nowotwór może być poddany terapii za pomocą metod alternatywnych, do których zaliczamy m.in. chemioterapię oraz radioterapia.
W porównaniu z przetworzonym mięsem prawdziwe żniwa zbiera alkohol zabijający z powodu nowotworów 600 tys. osób rocznie. Np. dla raka przełyku spożywanie 50 g alkoholu dziennie zwiększa jego ryzyko dwukrotnie (o 100 proc.), a dawka 150 g/dobę aż sześciokrotnie (o 600 proc.) Przyjmuje się, że 50 g alkoholu to 2,5 piwa, pięć kieliszków wódki czy 420 ml wina.
Mechanizmy, przez które alkohol zwiększa ryzyko nowotworów są złożone – tłumaczą autorzy profilu Dietetyka #NieNaŻarty. Alkohol w organizmie rozkładany jest do aldehydu octowego, a ten ma działanie genotoksyczne i indykuje cytochrom p450 2E1 i związany z tym stres oksydacyjny. Dodatkowo doprowadza do zmian w metabolizmie kwasu foliowego oraz w naprawie DNA. Rakotwórczość alkoholu dotyczy spożywania każdego alkoholu etylowego (wódka, piwo, wino, cydr i inne), w tym także mającego opinię prozdrowotną czerwonego wina.
Rak trzustki
Jak informuje prestiżowe pismo „The Lancet Oncology”, każdego roku z picia alkoholu wynika 4 proc. wszystkich nowotworów na świecie, przy czym 75 proc. zachorowań związanych z piciem dotyka mężczyzn. Najwięcej nowotworów jest wynikiem picia dużych ilości, choć ryzyko rośnie także przy piciu umiarkowanym, które odpowiadało za 14 proc. zachorowań powiązanych z alkoholem.
Nadmierne spożywanie wysokoprocentowego alkoholu (szczególnie w połączeniu z papierosami) może wpływać na powstawanie raka trzustki. Według badań, nowotwór częściej występuje u mężczyzn niż u kobiet. Przez długi czas nie daje żadnych objawów, a kiedy się już pojawiają, często na leczenie jest zbyt późno, gdyż guz jest w zaawansowanym stadium i są przerzuty. Rak trzustki ma bardzo złe rokowania, gdyż obecnie jedynym sposobem leczenia jest operacja, która powinna być wykonana na wczesnym etapie zaawansowania choroby.