GUS podaje, że dostęp do internetu ma ponad 99 proc. gospodarstw domowych. Z sieci regularnie korzysta ok. 90 proc. osób w wieku 16-74 lat w celu obsługi poczty, szukania informacji o różnych usługach, czytania gazet i czasopism oraz łączności za pośrednictwem komunikatorów. Innym celem bycia online jest korzystanie z portali społecznościowych. Jak przenoszenie życia do świata wirtualnego wpływa na nasze zdrowie?
Internet coraz mocniej wpływa na nasze życie. W okresie pandemii koronawirusa praktycznie wszystkie dziedziny aktywności człowieka zostały przeniesione do świata online. Przy pomocy komputera lub smartfona można załatwić sprawę w banku czy urzędzie, uzyskać poradę lekarską lub zrobić zakupy. Portale społecznościowe łączą ludzi z całego świata.
Do social media wrzucamy zdjęcia z wakacji, ze spotkań z przyjaciółmi lub z imienin babci.
Dzięki portalom społecznościowym możemy wspólnie z przyjaciółmi przeżywać ważne dla nas chwile, ale też pojawiło się zjawisko cyberprzemocy. Niektórzy muszą mierzyć się z hejtem, czyli różnymi formami obrażania, poniżania i wyśmiewania. Psycholodzy nie wątpią, że wspaniałe życie z pięknych zdjęć powoduje negatywne konsekwencje w dobrostanie psychicznym.
Statystyki potwierdzają, że prawie 90 proc. Polaków codziennie wchodzi do internetu, a 67 proc. z nich korzysta z mediów społecznościowych (prawie 28 mln internautów w wieku 7-75 lat). Większość z nich stanowią kobiety (51 proc.). Częściej są to mieszkańcy wsi oraz osoby z wykształceniem średnim bądź wyższym.
W sieci spędzamy prawie siedem godzin dziennie, a na media społecznościowe przeznaczamy ok. 2 godz. Najpopularniejszymi platformami społecznościowymi w Polsce są YouTube i Facebook, które docierają do ponad 90 proc. internautów. W najmłodszych grupach wiekowych szczególnie popularne są TikTok i Snapchat.
Media społecznościowe wpływ na zdrowie
Ze względu na wiek i etap rozwojowy najbardziej podatne na występowanie różnych trudności psychicznych są dzieci i młodzież. Przeniesienie kontaktu do świata wirtualnego ogranicza kontakt twarzą w twarz, co utrudnia młodym ludziom radzenie sobie z problemami życia codziennego ze względu na ograniczoną rolę wsparcia społecznego.
Niektórzy z naukowców badających wpływ social media na samopoczucie użytkowników internetu sugerują, że korzystanie z nich może poprawić nastrój, podczas gdy inni wskazywali na negatywny wpływ tych mediów na zdrowie psychiczne. Wiele osób obawia się, że przegapią coś ważnego, gdy nie są online. Zjawisko to jest określane jako FoMO (akronim od Fear of Missing Out). Jesteśmy uzależnieni od scrollowania czy lajkowania. Liczba lajków stała świadectwem statusu społecznego.
Stosunkowo niewiele osób zdaje sobie sprawę z negatywnego wpływu niebieskiego światła emitowanego przez ekrany komputerów i telefonów komórkowych. Przeglądanie treści na ekranach przed snem hamuje produkcję melatoniny, która odpowiada za jakość snu. Jeśli więc naszym celem jest poprawienie jakości snu dzieci, powinniśmy konsekwentnie odmawiać im korzystania z social mediów w okresie bezpośrednio poprzedzającym zaśnięcie.
Korzystanie z portali społecznościowych nie jest samo w sobie złe. Większość osób nie doświadcza z tego tytułu negatywnych konsekwencji. Część badań wskazuje, że kobiety korzystające z portali społecznościowych są bardziej podatne na depresję w porównaniu do mężczyzn, a osoby z objawami depresji są bardziej skłonne do zawierania internetowych przyjaźni i dzielenia się swoimi emocjami w wirtualnym świecie.
Badania wykazują również związek objawów depresyjnych oraz niskiej samooceny z korzystaniem z mediów społecznościowych. Niska samoocena to negatywne przekonania o samym sobie, które często wyrażają się poprzez brak wiary we własne możliwości, wycofanie, negatywny obraz siebie, lęk, samokrytykę czy ciągłe poczucie winy lub wstydu. Efekty te nasilają się w przypadku porównywania z innymi osobami. Treści zamieszczane w social mediach są często wyidealizowane i nie mają realnego pokrycia w rzeczywistości.
Zdaniem części ekspertów, ograniczenie czasu korzystania z mediów społecznościowych o zaledwie 30 minut dziennie może mieć korzystny wpływ na zdrowie psychiczne, satysfakcję z pracy oraz zmniejszyć objawy depresyjne. Ucieczka od rzeczywistości w świat kontaktów wirtualnych chwilowo poprawia nastrój, ale w dłuższej perspektywie może prowadzić do zachowań uzależniających.
Dlaczego warto ograniczyć korzystanie z social media? Naukowcy badający ten problem twierdzą, że w wyniku ograniczonego korzystania z mediów społecznościowych uczestnicy badań mieli więcej czasu na wykonanie swojej pracy, co oznaczało, że czuli się mniej przepracowani, a także mniej cierpieli z powodu podzielności uwagi. Mieli więcej energii, aby spędzać czas aktywnie zamiast korzystać z niekończących się informacji.
Ile się zarabia na YouTube
W 2022 roku Forbes opublikował listę najbogatszych youtuberów na świecie. Na pierwszym miejscu znalazł się MrBeast, który miał zarobić 82 mln USD. Dwaj kolejni za działalność w YouTube mieli otrzymać po 35 mln USD. Według różnych źródeł, najpopularniejsi twórcy na YouTube w Polsce mogą liczyć na zarobki dużo powyżej 20 tys. zł miesięcznie. Jeden z nich pochwalił się publicznie, że za 16 mln wyświetleń otrzymał ponad 88 tys. zł. Ale nie jest to jedyne źródło dochodu tego twórcy, gdyż utrzymuje się on również z tzw. donejtów czy lokowania produktów.