Wbrew pozorom dieta ubogoresztkowa nie oznacza dojadania resztek. To tajemnicze określenie oznacza sposób jedzenia, dzięki któremu człowiek pozostawia po sobie mniej resztek… w toalecie. Podstawą diety jest ograniczenie błonnika. Zmniejsza się także ilość tłuszczów, zwłaszcza pochodzenia zwierzęcego, które są ciężkostrawne i dodatkowo obciążają układ pokarmowy. Jednak nie jest to dieta dla wszystkich.
Diety lecznicze stanowią element leczenia chorób i mogą być stosowane pod kontrolą specjalisty przez ustalony czas. Dieta ubogoresztkowa to schemat żywienia stosowany w określonych schorzeniach przewodu pokarmowego, który dostarcza odpowiedniej ilości wszystkich niezbędnych witamin oraz składników mineralnych, ale z niską zawartością błonnika.
Co to jest dieta ubogoresztkowa?
Dieta ubogoresztkowa nie obciąża układu pokarmowego, a dzięki temu oszczędza nasze jelita. W przypadku niektórych schorzeń błonnik działa zbyt drażniąco na układ pokarmowy, w tym na błonę śluzową jelit. Może nawet spowodować zaostrzenie choroby oraz utrudnić prawidłową przemianę materii, dlatego w niektórych sytuacjach błonnik pokarmowy musi zostać ograniczony do minimum.
Kiedy i dlaczego stosuje się dietę ubogoresztkową?
Ta dieta lecznicza jest zalecana przede wszystkim w nieswoistych zapalnych chorobach jelit, takich jak choroba Leśniowskiego-Crohna lub wrzodziejące zapalenie jelita grubego. Można ją stosować w przypadku takich schorzeń, jak przewlekłe zapalenie trzustki, wątroby, pęcherzyka żółciowego lub dróg żółciowych oraz kamica nerkowa. Jej zadaniem jest optymalne odciążenie osłabionych chorobą jelit i pomoc w leczeniu uciążliwych biegunek towarzyszących zwykle schorzeniom jelit.
Wprowadza się ją w takich przypadkach, jak zaawansowane choroby nowotworowe układu pokarmowego, stany zapalne i przewlekłe biegunki, ale też stany pooperacyjne czy okres przygotowań do badań diagnostycznych przewodu pokarmowego. Zabiegiem, przed którym zaleca się stosowanie tej diety jest kolonoskopia.
Kto nie powinien stosować diety ubogoresztkowej?
Dieta ubogoresztkowa nie powinna być stosowana przez osoby, które nie narzekają na żadne problemy zdrowotne. Błonnik jest bowiem bardzo cennym składnikiem, który pomaga w prawidłowej perystaltyce jelit. Należy stopniowo wrócić do niego, jeśli zauważalna jest poprawa funkcjonowania układu pokarmowego czy redukcja objawów zapalnych jelit.
Zasady diety ubogoresztkowej
Produkty ubogoresztkowe to takie, które są pozbawione błonnika. Duża ilość błonnika działa drażniąco na błony śluzowe jelit, pobudza perystaltykę oraz powoduje szybszą przemianę materii, co jest niewskazane w niektórych chorobach i okresach rekonwalescencji.
Potrawy, które spożywamy w diecie ubogoresztkowej, powinny być lekkostrawne i delikatne dla przewodu pokarmowego. Najlepszą metodą obróbki produktów jest gotowanie na parze lub w wodzie. Jeżeli pieczemy produkty, stosujmy do tego odpowiednie rękawy i pergaminy oraz nie używajmy tłuszczu.
Jakie produkty są dozwolone w diecie ubogoresztkowej?
Dozwolone są m.in. chude mleko oraz chude sery i twarogi, oczyszczone produkty zbożowe, czerstwe pszenne pieczywo, biszkopty, herbatniki, makarony typu nitki oraz kasza manna, a z tłuszczy oliwa z oliwek, olej słonecznikowy i rzepakowy oraz masło. Bez obaw możemy jeść chude mięsa, np. kurczaka bez skóry, indyka lub cielęcinę.
Warzywa i owoce przed spożyciem trzeba obrać ze skóry. Możesz jeść gotowaną marchewkę, pomidora oraz przeciery z bananów, przetarte owoce jagodowe oraz morele. Taka obróbka zmniejsza ilość błonnika w pożywieniu. W diecie ubogoresztkowej stosuje się bardzo łagodne przyprawy, np. koperek.
Jakich produktów należy unikać?
Unikać należy smażonych potraw, tłustych serów, alkoholu, kawy, śmietany, produktów razowych oraz żytnich, a także grubych rodzajów makaronu. Niewskazane są grube kasze. Nie zaleca się stosowania smalcu, słoniny i margaryny. Wyeliminować powinniśmy tłuste ryby i konserwy. Nie spożywajmy wieprzowiny, kaczki czy gęsi.
Zrezygnuj z roślin strączkowych, rzodkiewki i kalafiora. Niewskazane są również inne warzywa wzdymające oraz grzyby. Nie jedz gruszek, czereśni oraz pestek słonecznika, dyni i migdałów. Zapomnij o ciastach czy tortach! Jeśli będziesz pamiętać o powyższych zasadach, z pewnością odczujesz realne korzyści zdrowotne diety ubogoresztkowej.
Śniadania w diecie ubogoresztkowej
Rano jako pierwszy posiłek polecamy przestudzony kleik ryżowy na mleku z dodatkiem tartego jabłka, jajecznicę na maśle z grzankami z białego pieczywa lub budyń waniliowy z mąki pszennej z musem z banana. Na obiady i kolacje niskoresztkowe zaleca się np. krem z marchwi oraz filet z dorsza gotowany na parze i tłuczone ziemniaki, a wieczorem twarożek ze śmietaną i drobno posiekanym szczypiorkiem.
Przekąski i desery odpowiednie dla diety to m.in. gotowane jajko na miękko, lekkie pszenne tosty z kroplą oliwy lub salsa z pomidorów i szpinaku.
Potencjalne skutki uboczne długotrwałego stosowania
Dieta ubogoresztkowa stosowana nieprawidłowo lub zbyt długo może prowadzić do niedoborów niektórych witamin i minerałów, zaparć i spowolnienia perystaltyki jelit, niekorzystnych zmian w mikroflorze jelitowej oraz zwiększonego ryzyka chorób układu krążenia i nowotworów jelita grubego.